Biografie artystów

“Jaremianka. Biografia” to opowieść o jednej z najbardziej fascynujących kobiecych figur w polskiej sztuce XX wieku – Marii Jaremie (1908-1958). Ta charyzmatyczna artystka, rzeźbiarka i malarka, znana także jako Jaremianka, była współzałożycielką awangardowej Grupy Krakowskiej, uczennicą Xawerego Dunikowskiego, aktywną uczestniczką krakowskiego życia artystycznego w dwudziestoleciu międzywojennym i po II wojnie światowej.

Agnieszka Dauksza postanowiła napisać biografię równie pasjonującą co życie Jaremy. I udało się. Książka zebrała znakomite recenzje, a dzięki niej autorka dostała się do ścisłego grona finalistów Nagrody Literackiej “Nike” w 2020 roku. Przed Świętami możemy być pewni, że błyskawicznie zniknie z półek księgarni!

“Stryjeńska. Diabli nadali” to kolejna kobieca biografia w dorobku Angeliki Kuźniak – autorki, która odniosła już sukces, opowiadając o życiu pasjonujących kobiet. Tym razem jest to historia niezwykle dynamicznej postaci, jednej z najważniejszych polskich artystek – Zofii Stryjeńskiej (1891-1976). Znana z inspirowanych sztuką ludową geometrycznych dzieł i projektów Stryjeńska pozostawiła po sobie pamiętniki, dzięki którym jej postać prezentuje się jeszcze barwniej.

Kuźniak przedstawia złożony portret psychologiczny kobiety-artystki, który w formie literackiej biografii, przeplecionej cytatami z samej Stryjeńskiej, wciąga na długie godziny. To doskonała lektura na każdą okazję i dla każdego czytelnika! 

Czy o tak szeroko znanym artyście jak Vincent van Gogh da się jeszcze powiedzieć coś nowego? Okazuje się, że tak, a dowodem tego jest biografia o minimalistycznym tytule “Van Gogh. Życie“, którą napisali wspólnie Steven Naifeh i Gregory White Smith. Autorzy rzucili światło na nieznane dotąd czytelnikom fakty, dzięki dostępowi do niewykorzystanych materiałów będących w posiadaniu Muzeum Vincenta van Gogha w Amsterdamie.

To chyba najpełniejsza i najbardziej wartościowa publikacja na temat burzliwego i tragicznego życia tego genialnego malarza. Sięgali do niej również twórcy filmu “Twój Vincent”, posiłkując się tym rzetelnym, a przy tym świetnie napisanym, źródłem informacji.

Gdyby dziś żyła, jej nazwisko nie znikałoby z portali plotkarskich. Prowadziła ekscentryczne życie, romansowała, zawojowała Paryż i Stany Zjednoczone. “Tamara Łempicka. Sztuka i skandal” to literacki portret Tamary Łempickiej (1898-1980) – jednej z najbardziej charakterystycznych artystek, pochodzącej z Polski, choć znacznie bardziej związanej z zachodnim światem.

Jej obrazy, będące ikonograficznym symbolem stylu art déco, na światowych aukcjach sztuki biją rekordy cenowe. W ostatnich latach dzieła Łempickiej dwukrotnie zdobyły tytuł najdrożej sprzedanego polskiego obrazu. Zdobią ściany nie tylko galerii, ale i domów takich gwiazd jak Madonna czy Jack Nicholson. Barwna historia jej życia opowiedziana przez Laurę Claridge to świetna lektura i idealny pomysł na prezent.

Magdalena Grzebałkowska, autorka biografii ks. Jana Twardowskiego, powróciła z kolejną opowieścią o życiu. “Beksińscy. Portret podwójny” to jedna z najgłośniejszych i najlepiej napisanych biografii ostatnich lat. Pisarka wzięła na warsztat losy ojca i syna – wszechstronnego, znanego z mrocznych, niepokojących przedstawień, artysty plastyka Zdzisława Beksińskiego (1929-2005) oraz wybitnego dziennikarza muzycznego i tłumacza Tomasza Beksińskiego (1958-1999).

Grzebałkowska doskonale poradziła sobie z ambitnym zadaniem przybliżenia czytelnikom naznaczonego tragedią życia (Tomasz Beksiński po wielu próbach popełnił samobójstwo, Zdzisław Beksiński został zamordowany) tych dwóch niezwykłych osobowości, połączonych trudną relacją. Brawurowa książka, którą polecamy nie tylko osobom zachwyconym filmem “Ostatnia rodzina”.

“Frida” to biografia pióra Barbary Mujicy przedstawiająca życie jednej z najbardziej barwnych artystek XX wieku, której wizerunek sam może śmiało zostać uznany za dzieło sztuki. Frida Kahlo (1907-1954) była malarką o równie silnej i zdeterminowanej, co wrażliwej i kruchej osobowości. Partnerka słynnego meksykańskiego malarza Diego Rivery, kochanka Lwa Trockiego, cierpiąca z powodu miłości, ale też towarzyszącej jej choroby, kochająca bez reszty życie i sztukę.

Pasjonująca literacka historia życia niekonwencjonalnej artystki, która zdążyła już zasłużyć na miano kultowej, napisana z perspektywy młodszej siostry Fridy i jednocześnie powierniczki jej wszelkich sekretów.

“Marina Abramović. Pokonać mur. Wspomnienia” to autobiograficzny portret chyba najbardziej znanej performerki na świecie i jednej z najważniejszych przedstawicielek sztuki współczesnej – bałkańskiej artystki Mariny Abramović (ur. 1946). By chcieć sięgnąć po jej autobiografię, wystarczy wiedzieć, że Abramović poświęciła życie sztuce, w której nieustannie stara się pokonywać swoje ograniczenia, wystawiając swoje ciało na wyczerpujące i niebezpieczne próby, które prowadzą ją jednak do odkrywania sekretów człowieka i jego duchowości.

Tak, jak niezwykła jest praca artystyczna performerki, tak i jej opowieść o własnym życiu zaskakuje czytelnika wyjątkowo pogłębioną refleksyjnością, ale i poczuciem humoru. Ta świetna lektura zaprasza nas w podróż po, wydawałoby się trudno dostępnym, wewnętrznym świecie artysty.

Józef Czapski (1896-1993), artysta malarz i pisarz oraz żołnierz zasłużony w czasie II wojny światowej, tworzący na obczyźnie, objęty całkowitą cenzurą za PRL-u, naoczny świadek burzliwej historii XX wieku. Zaskakujące, że rzetelnej biografii doczekał się dopiero niedawno, w dodatku pióra wcale nie polskiego, ale amerykańskiego pisarza zafascynowanego artystą, Erica Karpelesa.

“Prawie nic” to przenikliwa opowieść o życiu człowieka, który w ciągu niemalże stulecia dokonał wiele w życiu publicznym i literackim, ale uważał się przede wszystkim za malarza – kolorystę, członka polskiego środowiska artystycznego w Paryżu, upatrującego w tworzeniu sensu życia.

“Kobro. Skok w przestrzeń” to pierwsza biografia awangardowej artystki Katarzyny Kobro (1898-1951), żony Władysława Strzemińskiego, niedocenianej za życia i po wielu latach odkrytej na nowo. Małgorzata Czyńska przedstawiła portret psychologiczny rzeźbiarki o wcale nie słabszym charakterze niż jej mąż (do którego zresztą przylgnęła już łatka tyrana), której przyszło jednak żyć w trudnych czasach, naznaczonych wojną i biedą.

Ta ambitna i pewna siebie artystka chłonęła nowe trendy w sztuce porewolucyjnej, by ostatecznie stworzyć swoją własną, unikatową koncepcję rzeźby abstrakcyjnej. Opowieść o jej życiu jest równie unikatowa, co dorobek artystyczny Kobro. Polecamy czytelnikom, którzy wcześniej nie spotkali się z twórczością tej artystki.

Nie ma wątpliwości, że Stanisław Wyspiański (1869-1907) był artystą totalnym – poetą, malarzem, dramaturgiem, scenografem. Wizjonerem. Co jednak wiemy o jego prywatnym życiu, poza tym, co znajdziemy w podręcznikach do języka polskiego? Nieznane losy Wyspiańskiego odkrywa przed nami Monika Śliwińska w biografii “Wyspiański. Dopóki starczy życia“, zbudowanej na podstawie dokumentów archiwalnych, listów i pamiętników.

To poruszający portret człowieka ogarniętego pasją tworzenia, artysty nieśmiertelnego, który paradoksalnie całe życie przeżył ze świadomością zbyt szybko zbliżającego się jego końca. Książka godna polecenia wielbicielom zarówno artystycznej, jak i literackiej spuścizny Wyspiańskiego.